W swoim gabinecie często słyszę od pacjentów pytanie: „Co jest lepsze na wypadanie włosów – finasteryd czy dutasteryd?”. Obie substancje to leki stosowane w łysieniu androgenowym, które pomagają zahamować utratę włosów i czasem stymulują ich odrost. Choć działają podobnie, różnią się skutecznością, dawkowaniem i potencjalnymi skutkami ubocznymi. W tym artykule, opierając się na badaniach naukowych wyjaśnię, jak działają finasteryd i dutasteryd, czym się różnią i który z nich może być lepszy dla Ciebie. Moim celem jest przedstawienie rzetelnych informacji w sposób zrozumiały, abyś mógł podjąć świadomą decyzję razem ze swoim lekarzem.

Czym jest łysienie androgenowe?

Łysienie androgenowe (AGA) to najczęstsza przyczyna wypadania włosów, dotykająca około 70% mężczyzn i 40% kobiet w pewnym momencie życia. Powoduje je nadwrażliwość mieszków włosowych na dihydrotestosteron (DHT), czyli aktywną formę testosteronu. DHT sprawia, że mieszki włosowe „kurczą się” (miniaturyzują), co prowadzi do cieńszych, słabszych włosów, a w końcu do ich utraty. U mężczyzn objawia się to zakolami i przerzedzeniem na czubku głowy, u kobiet – szerszym przedziałkiem i rozlanym przerzedzeniem.

Finasteryd i dutasteryd to leki, które blokują enzym 5-alfa-reduktazę, odpowiedzialny za przekształcanie testosteronu w DHT. Dzięki temu obniżają poziom DHT w organizmie, chroniąc mieszki włosowe i spowalniając łysienie. Oba są stosowane głównie w leczeniu AGA u mężczyzn, ale w niektórych przypadkach (np. po menopauzie) rozważa się je u kobiet, choć wymaga to szczególnej ostrożności.

Jak działa finasteryd?

To lek, który od lat 90. XX wieku jest standardem w leczeniu łysienia androgenowego u mężczyzn. Jest dostępny w dawce 1 mg dziennie na łysienie, choć w wyższej dawce (5 mg) stosuje się go w leczeniu przerostu prostaty.

Co pokazują badania?

• Skuteczność: Badania kliniczne, takie jak te opublikowane w Journal of the American Academy of Dermatology (1998), wykazały, że po roku stosowania 1 mg leku dziennie u 83% mężczyzn łysienie przestaje postępować, a u 66% obserwuje się odrost włosów. Po dwóch latach liczba mężczyzn z poprawą gęstości włosów wzrasta do 80%. Efekty są najbardziej widoczne na czubku głowy, nieco mniej w okolicy zakoli.
• Redukcja DHT: Lek obniża poziom DHT w surowicy o około 60–70%, co wystarczy, by chronić mieszki włosowe u większości pacjentów (Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 2004).
• Czas działania: Pierwsze efekty (zahamowanie wypadania) widać po 3–6 miesiącach, a odrost po 6–12 miesiącach. Leczenie musi być ciągłe – po odstawieniu leku włosy mogą znów wypadać w ciągu 6–12 miesięcy.

Dla kogo?

Jest zwykle przepisywany mężczyznom w wieku 18–60 lat z łysieniem androgenowym w początkowym lub umiarkowanym stadium (skala Norwooda 2–5). Nie jest zalecany kobietom w wieku rozrodczym ze względu na ryzyko wad płodu, ale w rzadkich przypadkach stosuje się go u kobiet po menopauzie pod ścisłą kontrolą lekarza.

Skutki uboczne

Lek jest generalnie dobrze tolerowany, ale u 1–2% mężczyzn mogą wystąpić skutki uboczne, takie jak:

• Obniżenie libido lub problemy z erekcją.
• Zmniejszenie objętości nasienia.
• W rzadkich przypadkach tkliwość piersi.

Badania, np. w Journal of Sexual Medicine (2011), pokazują, że skutki uboczne zwykle ustępują po odstawieniu leku, choć u niewielkiej grupy (<1%) mogą utrzymywać się dłużej. W swojej praktyce zawsze omawiam ryzyko z pacjentami, aby mogli świadomie podjąć decyzję.

Jak działa dutasteryd?

To nowszy lek, pierwotnie opracowany do leczenia przerostu prostaty, ale stosowany także w łysieniu androgenowym, zwykle „off-label” (poza oficjalnymi wskazaniami). Jest silniejszy od finasterydu, ponieważ blokuje więcej typów enzymu 5-alfa-reduktazy.

Co pokazują badania?

• Skuteczność: Badanie opublikowane w Journal of the American Academy of Dermatology (2006) porównało dutasteryd 0,5 mg z finasterydem 1 mg u mężczyzn z AGA. Po 24 tygodniach dutasteryd zwiększył liczbę włosów o 109,6 na cm², w porównaniu do 75,6 dla finasterydu, co sugeruje większą skuteczność. Inne badanie (British Journal of Dermatology, 2014) wykazało, że dutasteryd powoduje odrost u 90% mężczyzn po roku, w porównaniu do 80% dla finasterydu.
• Redukcja DHT: Dutasteryd obniża poziom DHT w surowicy o 90–95%, czyli znacznie więcej niż finasteryd (Clinical Drug Investigation, 2004). To sprawia, że jest skuteczniejszy w hamowaniu miniaturyzacji mieszków.
• Czas działania: Efekty są widoczne nieco szybciej niż przy finasterydzie (po 2–4 miesiącach), ale pełne rezultaty wymagają 6–12 miesięcy. Podobnie jak finasteryd, wymaga ciągłego stosowania.

Dla kogo?

Lek jest zwykle rozważany u mężczyzn, którzy nie uzyskali zadowalających efektów po finasterydzie lub mają bardziej zaawansowane łysienie (skala Norwooda 3–6). Ze względu na silniejsze działanie jest też opcją dla pacjentów z wysokim poziomem DHT. Nie jest zalecany kobietom w wieku rozrodczym, a jego użycie u kobiet po menopauzie wymaga szczególnej ostrożności.

Skutki uboczne

Dutasteryd ma podobny profil skutków ubocznych do finasterydu, ale ze względu na silniejsze działanie mogą być nieco częstsze (2–4% pacjentów):

• Obniżenie libido lub problemy z erekcją.
• Tkliwość piersi lub ginekomastia (rzadziej).
• Zmiany w profilu lipidowym (badanie krwi może być potrzebne).

Badania (Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 2006) sugerują, że skutki uboczne są odwracalne po odstawieniu, ale podobnie jak w przypadku finasterydu, u niewielkiej grupy mogą utrzymywać się dłużej. W swojej praktyce zwracam szczególną uwagę na monitorowanie pacjentów na dutasterydzie, szczególnie w pierwszych miesiącach.

Finasteryd czy dutasteryd – porównanie

Aby ułatwić Ci zrozumienie różnic, oto proste porównanie obu leków na podstawie badań i mojego doświadczenia:

• Skuteczność: Dutasteryd jest nieco skuteczniejszy. Obniża DHT o 90–95% (vs. 60–70% dla finasterydu) i daje lepszy odrost (109,6 vs. 75,6 włosów na cm² po 24 tygodniach). Jednak finasteryd działa dobrze u większości mężczyzn, zwłaszcza w początkowych stadiach AGA.
• Szybkość działania: Dutasteryd może dawać szybsze efekty (2–4 miesiące vs. 3–6 miesięcy), ale różnica nie jest duża.
• Dostępność: Finasteryd jest szerzej dostępny i tańszy (ok. 30–60 zł/miesiąc w Polsce vs. 100–150 zł dla dutasterydu). Dutasteryd jest często stosowany off-label.
• Skutki uboczne: Oba leki mają podobne ryzyko (1–4%), ale dutasteryd może powodować je nieco częściej ze względu na silniejsze działanie.
• Zastosowanie: Finasteryd to pierwsza linia leczenia w łysieniu androgenowym; dutasteryd jest zwykle rezerwowany dla przypadków opornych na finasteryd lub bardziej zaawansowanych.

Który lek wybrać?

Wybór między finasterydem a dutasterydem zależy od Twojej sytuacji, stadium łysienia i zaleceń lekarza. Oto, co polecam na podstawie swojej praktyki:

• Zacznij od finasterydu, jeśli masz początkowe lub umiarkowane łysienie (zakola, przerzedzenie na czubku). Jest dobrze przebadany, tańszy i skuteczny u 80–90% mężczyzn. To standardowa opcja, która działa w większości przypadków.
• Rozważ dutasteryd, jeśli finasteryd nie przynosi efektów po 12–18 miesiącach lub masz zaawansowane łysienie. Jego silniejsze działanie może być korzystne, ale wymaga ścisłego monitorowania.
• Skonsultuj się z lekarzem: Dermatolog oceni stan Twoich włosów za pomocą trichoskopii (badanie mikrokamerą) i, jeśli trzeba, badań krwi (np. poziom DHT, testosteronu). To pomoże dobrać odpowiedni lek i wykluczyć inne przyczyny wypadania włosów, jak niedobory czy zaburzenia tarczycy.
• Bądź cierpliwy: Oba leki wymagają czasu – nie oczekuj cudów po miesiącu. Regularne stosowanie i wizyty kontrolne są kluczowe.

W swojej klinice często łączę finasteryd lub dutasteryd z innymi terapiami, takimi jak minoksydyl miejscowy (5%), który przyspiesza odrost u 60–70% pacjentów, czy mezoterapia osoczem bogatopłytkowym (PRP), która wzmacnia włosy u 50–70% osób po 3–6 sesjach. Takie podejście zwiększa szanse na sukces.

Na co uważać?

Oba leki są skuteczne, ale wymagają ostrożności:

• Nie przerywaj leczenia nagle: Po odstawieniu finasterydu lub dutasterydu poziom DHT wraca do normy, a włosy mogą znów wypadać w ciągu 6–12 miesięcy.
• Monitoruj skutki uboczne: Jeśli zauważysz problemy z libido, erekcją czy inne nietypowe objawy, zgłoś to lekarzowi. W mojej praktyce zdarza się, że zmiana dawki lub przejście na inny lek rozwiązuje problem.
• Kobiety w ciąży lub planujące ciążę: Finasteryd i dutasteryd są przeciwwskazane, ponieważ mogą powodować wady płodu. Kobiety nie powinny nawet dotykać tabletek bez rękawiczek.
• Regularne kontrole: Badania krwi (np. PSA, lipidy, funkcja wątroby) mogą być potrzebne, szczególnie przy dutasterydzie.
• Więcej ciekawych artykułów najdziesz na naszym blogu. Odwiedź nas na IG i TikTok. Potrzebujesz konsultacji stancjonarnej w gabinecie lekarskim we Wrocławiu lub.w Warszawie? Umów konsultację: Zadzwoń lub umów się online.

Podsumowanie

Finasteryd i dutasteryd to dwa skuteczne leki na łysienie androgenowe, które pomagają zatrzymać wypadanie włosów i często stymulują odrost. Finasteryd jest tańszy, szerzej dostępny i skuteczny u 80–90% mężczyzn, co czyni go pierwszym wyborem w początkowych stadiach. Dutasteryd działa silniej, obniżając DHT o 90–95% i dając lepsze efekty w odroście (109,6 vs. 75,6 włosów na cm² po 24 tygodniach), ale jest droższy i częściej stosowany w zaawansowanym łysieniu lub po niepowodzeniu finasterydu.

Oba leki mają podobne skutki uboczne (1–4% pacjentów), ale wymagają ciągłego stosowania i nadzoru lekarza. W swojej praktyce widziałem, jak oba leki zmieniają życie pacjentów, przywracając gęstość włosów i pewność siebie. Jeśli zmagasz się z łysieniem, skonsultuj się z trychologiem lub dermatologiem – badanie trichoskopowe i rozmowa pomogą wybrać najlepszą opcję dla Ciebie. Twoje włosy mają szansę na powrót do formy!